TT - Cuộc tọa đàm của tiến sĩ Đào Trọng
Tứ, một chuyên gia về thủy điện, giảng viên ĐH Cologne (Đức), giám đốc
Trung tâm Tư vấn phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến
đổi khí hậu và nhà nhiếp ảnh Phạm Hoài Thanh trong triển lãm ảnh “Nước -
năng lượng - cuộc sống” với giảng viên trẻ và các sinh viên khoa môi
trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội, khoa xã hội học ĐH Thăng Long, ĐH Tài
nguyên và môi trường và ĐH Thủy lợi diễn ra ngay sau khi thông tin về
các đợt xả lũ của các đập thủy điện miền Trung ngập tràn trên các phương
tiện thông tin đại chúng.
Một số bức ảnh trong triển lãm “Nước - năng lượng - cuộc sống” của nhiếp ảnh gia Phạm Hoài Thanh |
Những đau thương, những bức xúc dồn nén của người dân
được ống kính truyền hình đặc tả, tràn vào cả nghị trường, nhức nhối
trong chất vấn của các đại biểu Quốc hội.
Gần trăm bức ảnh, kết quả của những chuyến thực địa
cùng Trung tâm Bảo tồn và phát huy tài nguyên nước của Phạm Hoài Thanh
được trình bày theo sáu chủ đề: dòng sông kín, nhà trống, cơ chế dày
vẫn trống, công việc trống, đập thủy điện trống, rừng trống. Vẫn
những hình ảnh về cuộc sống của người dân vùng lòng hồ và vùng di dân
thủy điện, thiếu đủ thứ từ ăn mặc đến học hành, chỉ thừa duy nhất là
nước lũ. Nhưng khi nó được trưng bày có hệ thống và tiêu chí để hướng
đến một đối tượng quan trọng: sinh viên những ngành nghề trong tương lai
sẽ liên quan mật thiết đến việc ra quyết định và xây dựng các công
trình thủy điện, thì hiệu quả hình như cũng mạnh hơn.
Một sinh viên tên Mừng, năm 2 khoa thủy văn - tài
nguyên nước (ĐH Thủy lợi), nói: “Trước nay tôi chỉ nghĩ thủy điện mang
lại nhiều lợi ích cho đất nước: đem lại ánh sáng, phát triển kinh tế,
tạo công ăn việc làm, đi xem triển lãm này về mới thấy tác hại ghê gớm
của thủy điện đến cuộc sống của người dân trong khu vực dự án”. Một sinh
viên khác tên Bảo ở ĐH Tài nguyên môi trường thốt lên: “Tôi bị ấn tượng
ghê gớm với cảnh những người dân ở vùng di dân của thủy điện Yaly thiếu
nước, nhìn họ gùi nước mà thương”.
Giảng viên trẻ tên Linh của ĐH Tài nguyên môi trường
cũng chia sẻ: “Trong các giáo trình cũ, chúng tôi vẫn được dạy và nay
đang dạy là thủy điện là năng lượng sạch. Sau triển lãm, với những hình
ảnh, con số minh họa thuyết phục thế này, chắc chắn tôi sẽ phải kiến
nghị bổ sung: “Thủy điện không chỉ là năng lượng sạch”.
Cuộc tọa đàm xoay sang một chủ đề khác khá bất ngờ từ
chia sẻ tâm huyết đó. Một sinh viên ĐH Tài nguyên môi trường chất vấn TS
Đào Trọng Tứ: “Nếu bây giờ chúng em hiểu được tính hai mặt của thủy
điện, nếu chúng em bây giờ mới được học những kiến thức cơ bản về năng
lượng sạch, về tác động của di dân đến môi trường nước và môi trường văn
hóa, thì cũng phải 20 năm nữa chúng em mới có quyền quyết định xây hay
dừng các dự án thủy điện. Vậy bây giờ mới học có muộn quá không?”.
Câu trả lời của vị chuyên gia còn đau hơn cả câu hỏi:
“Hơn 30 năm trước, tôi cũng là một trong những người nhiệt huyết nhất đi
làm quy hoạch thủy điện, mong ước mang ánh sáng điện đến cho đồng bào
tôi, người dân tôi. Mười năm trước chúng tôi nhận ra việc ồ ạt làm thủy
điện là sai, và chúng tôi đã ra sức cảnh tỉnh các cấp quản lý. Nhưng đã
quá muộn. Những dòng sông trinh nguyên đã vỡ vụn. Chúng ta đã xây dựng
hết 90% tiềm năng thủy điện của 2.372 con sông lớn nhỏ khắp đất nước.
Đúng là các em 20 năm nữa chẳng còn cơ hội từ chối xây đập thủy điện nữa
đâu”.
Nhưng, vị chuyên gia nói thêm: chẳng có sự học nào là
muộn, các em cần học để ứng xử thông minh với những gì còn sót lại. Và
như thế vẫn phải học thôi, dù giờ đã quá muộn so với thế giới rồi.
THU HÀ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét